آشنایی با رشته فناوری تصویربرداری پزشکی

تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس و گاما، امواج فراصوت (Ultrasound) ، میدان مغناطیسی، امواج ماکروویو و … انجام می شود.  تصویربرداری پزشکی شامل تکنیک های مختلف تصویربرداری مانند:

رادیوگرافی اشعه ایکس، فلوروسکوپی، تصویربرداری تشدید مغناطیسی ( MRI ) ، سونوگرافی یا همان تصویربرداری با استفاده از امواج فراصوت (Ultrasound) ، تکنیک های تصویربرداری پزشکی هسته ای مثل PET و SPECT ، تصویربرداری با استفاده از تجهیزات اپتیکی و لیزر ، تصویربرداری CT یا همان توموگرافی کامپیوتری و … است. اطلاعات استخراج شده از تصاویر به صورت اطلاعات آناتومیکی و یا عملکردی (فیزیولوژیکی) و یا تلفیقی از هر دو است.

تصویربرداری پزشکی شامل روشها و فرآیندهای مختلف تصویربرداری از قسمت های مختلف بدن انسان با هدف تشخیص و درمان بیماری است. علاوه بر این برای پیگیری شرایط شخصی که بیماری او قبلاً تشخیص داده شده و تحت درمان قرار گرفته است هم استفاده می شود.

تصویربرداری برای تصمیم گیری های پزشکی بسیار مهم است و می تواند استفاده از روشهای غیر ضروری دیگر را کاهش دهد. به عنوان مثال با استفاده از خدمات ساده تصویربرداری تشخیصی سونوگرافی، نیازی به انجام برخی مداخلات جراحی نیست.

با توجه به کاربرد تصویربرداری در تشخیص و پیگیری وضعیت سلامتی افراد، آشنایی دانشجویان و فارق التحصیلان رشته فناوری تصویربرداری پزشکی (Medical Imaging Technology) با روشها و تکنیک های مختلف تصویربرداری، اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. در واقع دانشجویان رشته فناوری تصویربرداری پزشکی با فیزیک سیستم های تصویربرداری و روشهای نوین تصویربرداری آشنا شده و در جهت بهبود و ارتقا آنها گام برمی دارند.

در واقع هدف اصلی تربیت دانشجویان در مقاطع تحصیلات تکمیلی رشته فناوری تصویربرداری پزشکی، انجام پروژه های تحقیقاتی در راستای ارتقا و بهبود هریک از روشهای تصویربرداری، کالیبراسیون و کنترل کیفی سیستم های تصویربرداری پزشکی است.

در نتیجه هدفی که در مقاطع تحصیلات تکمیلی رشته فناوری تصویربرداری پزشکی دنبال می شود، فراتر از تربیت اُپراتور سیستم های تصویر برداری پزشکی است! چون در مقطع کارشناسی رادیولوژی، آشنایی با اصول اولیه سیستم ها و تربیت اُپراتور انجام می شود و در مقاطع تحصیلات تکمیلی، هدف ارتقا دانشجویان است.

پس هدف از تربیت دانشجویان فناوری تصویربرداری پزشکی ارتقا سیستم های تصویربرداری، کنترل کیفی و کالیبراسیون دقیق آنهاست تا بهترین تصویر با کمترین آسیب به بیمار به دست آید. بنابراین باید تصویربرداری مؤثر ، ایمن و با کیفیت بالا انجام شود و در نتیجه تشخیص پزشک دقیق تر باشد.

آینده شغلی دانشجویان تا حد زیادی به علم و مهارت کسب شده در طی گذراندن پایان نامه وابسته است و با توجه به آن، دانشجو می تواند در یکی از حیطه های زیر مشغول به کار شود:

• انجام تکنیک های تصویربرداری در مراکز درمانی
• بررسی و تحلیل روشهای جدید تصویربرداری و بررسی نقاط مثبت و منفی هر روش
• کالیبراسیون و کنترل کیفی سیستم های تصویربرداری در مراکز درمانی
• بررسی و انتخاب بهترین پروتکل تصویربرداری به منظور کاهش خطا و آرتیفکت های مختلف
• فعالیت در حوزه آموزش در دانشگاهها و بیمارستان ها
• پژوهش بر روی تکنیک های مختلف تصویربرداری و انجام پروژه های تحقیقاتی

از سال 1395 در سازمان سنجش پزشکی تصمیم گرفته شد که رشته MRI حذف و رشته جامع تر به نام رشته فناوری تصویربرداری پزشکی جایگزین آن شود. در واقع این رشته ادامه راه دانشجویان رادیولوژی است. فارق التحصیلان رشته رادیولوژی با مدالیته های مختلف تصویربرداری آشنا هستند و برای تکمیل علم و مهارت خود در تصویربرداری، وارد مقطع کارشناسی ارشد فناوری تصویربرداری پزشکی می شوند.

همان طور که در مقاله ” رشته فیزیک پزشکی ” به صورت کامل توضیح داده شده، گرایشهای فیزیک پزشکی و فناوری تصویربرداری پزشکی مشابه هم هستند با این تفاوت که در رشته فیزیک پزشکی گرایش رادیوتراپی اضافه بر گرایشهای فناوری تصویربرداری پزشکی دیده می شود.

اما علی رغم یکسان بودن عنوان اکثر گرایشها، دانشجویان تصویربرداری پزشکی معمولاً advance یا پیشرفته مدالیته های مختلف تصویربرداری را آموزش می‌بینند. پس اگر فردی مثلاً با گرایش فیزیک وارد ارشد فناوری تصویربرداری پزشکی شود، باید علم و زمینه خود را در مفاهیم پایه مدالیته های مختلف تصویربرداری ارتقا دهد و بتواند با دانشجویانی با بیس رادیولوژی هم سطح شود.

جزییات و شرایط شرکت در آزمون کارشناسی ارشد فناوری تصویربرداری پزشکی را میتونید در مقاله ” آزمون کارشناسی ارشد فناوری تصویربرداری پزشکی  ” مطالعه کنید.